Quân Minh thất bại nặng nề, tổn thất nhân sự rất lớn trong sự biến Thổ Mộc bảo. Minh Anh Tông chủ quan, thiếu sự chuẩn bị và chỉ huy sáng suốt. Bản thân Dã Tiên cũng không ngờ rằng ông có thể giành được một thắng lợi lớn tới vậy trên chiến trường chỉ bằng chưa đầy 5.000 kỵ binh trong số 20.000 quân Ngõa Lạt tiến qua biên giới Trung Quốc.

Sự biến Thổ Mộc bảo biến vua Minh Anh Tông trở thành tù binh trong tay người Ngõa Lạt trong 1 năm[19]. Nhà Minh trải qua cuộc khủng hoảng nặng nề[20]. Dã Tiên bắt được Minh Anh Tông, muốn dùng làm con tin để đánh chiếm các thành trì đất đai của nhà Minh.

Được tin Anh Tông bị bắt, Bắc Kinh rơi vào tình trạng hỗn loạn vì trong thành chỉ còn khoảng 10 vạn quân và ngựa già yếu[21]. Triều đình nhà Minh từng có ý kiến định dời đô về phía nam, nhưng Thượng thư bộ Binh mới là Vu Khiêm cương quyết tử thủ tại kinh thành. Tôn thái hậu gấp gáp đối phó, lập em Anh Tông là Thành vương Chu Kỳ Ngọc lên làm vua mới, tức là Minh Đại Tông, lấy niên hiệu là Cảnh Thái và vọng tôn Anh Tông làm thái thượng hoàng[22].

Ngày 13 tháng 10 ÂL, quân Ngõa Lạt đánh thành Bắc Kinh. Quân Minh dưới sự chỉ huy của Vu Khiêm đã kháng cự mãnh liệt. Vu Khiêm đã bất chấp sự đe dọa của Dã Tiên và tiếp tục giữ vững Bắc Kinh. Dã Tiên cố sức đánh mấy tháng liền, đến mùa xuân năm sau nhưng không phá nổi thành. Nhờ có Anh Tông làm con tin, nên khi quân Minh hội quân có lại ưu thế không dám phản công, chỉ thủ không đánh. Sau nhiều tháng hao tổn lực lượng lại sợ viện binh quân Minh các nơi kéo đến chặn đường về, nên ngày 15 tháng 1 hạ lệnh nhổ trại lui về phía bắc.

Phía Ngõa Lạt, ý định dùng Minh Anh Tông để mở rộng thế lực sau đó bất thành nên sang năm sau đành trả lại Anh Tông. Sự kiện Anh Tông bị bắt và đổi ngôi vua mới Đại Tông được triều đình nhà Minh gửi chiếu thư báo cho nước Đại Việt vào ngày 21 tháng 6 ÂL tức 19 tháng 7 năm 1451 (triều vua Lê Nhân Tông)[23]. Các sử gia xác nhận Đại Việt là nước chư hầu duy nhất ở Đông Nam Á mà nhà Minh thông báo chính thức sự kiện này[24].

Dã Tiên bị chỉ trích kịch liệt vì đã không tận dụng được cơ hội lớn này để phát triển bờ cõi của Ngõa Lạt và bị ám sát năm 1455, 6 năm sau chiến thắng vang dội ở Thổ Mộc bảo. Sự biến Thổ Mộc bảo là bước ngoặt của vương triều Minh chuyển từ sơ kỳ sang trung kỳ[5]. Nhà Minh tiếp tục trải qua cuộc tranh giành quyền lực giữa vua mới và vua cũ trong vòng 7 năm (1450 - 1457) và kết thúc bằng sự trở lại ngôi vua của Minh Anh Tông.